Kan dat? Echt vanaf nul beginnen? En dan de patiënt centraal stellen en daar omheen alle processen opnieuw bedenken en inrichten? Ja, dat kan. Althans, over 3 jaar weten we het zeker. In Singapore bouwen ze nu het eerste volledig gedigitaliseerde ziekenhuis. In 2021 is het klaar. Jason Cheah hield er een boeiende presentatie over en geeft een mooi voorbeeld van wat vrijdenken kan opleveren: ‘re-imagining the work’.

Productivity paradox
Dag 2 staat voor ons in het teken van werkprocessen. Als we niet radicaal veranderen komen we nooit een stap verder. Het lastige: als we ‘digitaal’ veranderen duurt het al gauw enkele jaren voordat we er iets van merken. Sterker, de eerste jaren zien we een achteruitgang! Dat noemen ze de productivity paradox. Pas na 10-20 jaar is de verandering merkbaar voltooid.

Robert Wachter van UCSF ziekenhuis in de USA noemde het voorbeeld van de radioloog en de arts die fysieke röntgenfoto’s altijd gezamenlijk bespraken en daarbij van elkaar veel leerden. Toen de röntgenfoto’s gedigitaliseerd werden viel dit dialoogmoment en dus leermoment weg. Een achteruitgang! Ze hadden een andere manier van werken nodig om het terug te krijgen.

Anne-Miek Vroom van Ikone is iemand die al zo’n 70 botbreuken achter de rug heeft. Zij vertelde dat ze ooit na een bezoek aan een Frans ziekenhuis een tasje met röntgenfoto’s meekreeg voor haar Nederlandse arts. Bij een volgend bezoek, na de digitalisering, kon dat niet meer. En door het verschil tussen de systemen was opsturen uitgesloten. Haar ervaring was bovendien dat de helft van de haar aangeboden zorg overbodig was. Toch kreeg ze die, omdat het systeem nou eenmaal zo werkte.

Re-imagining the work

Kortom, als we gaan innoveren moeten we tegelijkertijd de werkprocessen aanpassen. Digitaliseren, data vastleggen is niet voldoende. We moeten ingesleten werkwijzen en patronen doorbreken. Als we willen dat de patiënt er iets van merkt, moeten we bestaande processen volledig anders gaan inrichten. En bij het begin (de patiënt) beginnen: re-imagining the work. Jason Cheah liet ons zien dat techniek maar één dimensie is van de digitale transformatie. Het draait om deze drie:

1. Technical
2. Behavioural
3. Humanistic

ICT uitbesteden en daar dan de regie over voeren is dus ook een andere manier van werken. Je moet je bewust zijn van de werkelijke verandering en durven loslaten en tegelijkertijd op andere terreinen de leiding nemen. Techniek, gedrag en mens in een notendop.

Bullshit bingo
Alleen als je alle drie dimensies meeneemt kun je werkelijk veranderen. Nu focussen we teveel op gadgets, robots. Ook op de conferentie zien we dat terug. We krijgen allerlei vergezichten voorgeschoteld over patient engagement en Uberization van de zorg. Maar het lijkt al snel op bullshit bingo. Het is te ver van ons bed, we kunnen er vandaag en morgen nog niets mee.

Interoperabiliteit start in de regio
Ook populair op HIMSS Europe is interoperabiliteit. Ik trof een afgeladen zaal aan en kon de presentatie helaas niet bijwonen. Achteraf hoorde ik dat het wat was tegengevallen. Misschien stellen we niet de juiste vragen. Zitten we onvoldoende dicht op de praktijk. Daarom herhaal ik het pleidooi uit mijn vorige blog om interoperabiliteit op een regionaal niveau te starten. Daar zitten we wel dicht op de praktijk en lopen we tegen echt concrete zaken aan.

Wat dat betreft geeft onze secretaris-generaal Erik Gerritsen van het ministerie van VWS het goede voorbeeld. Het Informatieberaad dat hij heeft geïnitieerd ondersteunt veel acties. Je kunt Erik direct bellen of mailen als je vindt dat er geld nodig is of de zaak vastloopt. Dit Haagse vergezicht landt wat mij betreft overal in de regio. Een kwestie van anders denken.